لوله داربستی؛ ستون موقت اما حیاتی در پروژه های ساختمانی

قیمت آهن مستقیم ترین تاثیر را بر قیمت لوله داربستی دارد زیرا این محصول از ورق فولادی تولید می شود و ورق فولادی نیز وابسته به قیمت شمش، نرخ ارز و هزینه انرژی است. هر تغییری در قیمت آهن خام بلافاصله موجب نوسان در قیمت لوله داربستی می شود. به دلیل اینکه لوله داربستی در بیشتر پروژه های عمرانی، صنعتی، ساختمانی و تعمیراتی مصرف می شود نوسان قیمت آهن می تواند هزینه اجرای پروژه ها را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهد. پیمانکاران، شرکت های داربست بندی و واحدهای صنعتی به همین دلیل قیمت آهن و ورق سیاه را روزانه رصد می کنند تا بتوانند بهترین زمان خرید را انتخاب کنند. لوله داربستی یکی از حیاتی ترین اجزای تجهیزات موقت ساختمان است و بدون آن بسیاری از مراحل ساخت و ساز عملا امکان پذیر نیست.

تعریف لوله داربستی و ویژگی های آن

لوله داربستی نوعی لوله فولادی با ضخامت و استحکام مناسب است که صرفا برای ساخت داربست استفاده می شود. این لوله ها معمولا از ورق فولادی به روش جوش مقاومت الکتریکی تولید می شوند و دارای درز جوش هستند. لوله داربستی برخلاف لوله گازی یا صنعتی برای انتقال سیالات مناسب نیست و نقش اصلی آن ایجاد یک سازه موقت اما ایمن در ارتفاع است. این لوله در قطرهای 48 تا 50 میلیمتر و ضخامت 2 تا 3 میلیمتر تولید می شود و طول استاندارد آن معمولا 3 یا 6 متر است. لوله داربستی با استفاده از بست های مخصوص در کنار یکدیگر مونتاژ می شود و به دلیل شکل ساده و یکنواخت، امکان نصب سریع و دقیق را فراهم می کند. مهم ترین ویژگی این لوله توان تحمل وزن، مقاومت خمشی مناسب و عملکرد ایمن در ارتفاع است.

فرایند تولید لوله داربستی

فرایند تولید لوله داربستی با ورق نورد گرم آغاز می شود. ابتدا ورق ها به صورت کلاف وارد خط تولید شده و سپس در دستگاه های برش، به نوارهایی با عرض مشخص تقسیم می شوند. نوار فولادی وارد بخش فرمینگ می شود و به وسیله غلتک های متوالی به تدریج به شکل لوله در می آید. در مرحله بعد، لبه های ورق به روش جوش فرکانس بالا متصل شده و یک لوله یکپارچه ایجاد می شود. سپس لوله وارد دستگاه سایزینگ می شود تا ابعاد نهایی آن تنظیم گردد. لوله های تولید شده بعد از برش در طول های استاندارد تحت تست های کنترل کیفیت شامل تست جوش، تست ضخامت، تست خم، تست سختی و تست قطر قرار می گیرند. در نهایت لوله های تایید شده بسته بندی شده و به بازار عرضه می شوند. کیفیت نهایی لوله داربستی وابسته به یکنواختی جوش، کیفیت ورق پایه و دقت دستگاه های تولید است.

ویژگی های فنی و مکانیکی لوله داربستی

لوله داربستی باید توان تحمل بارهای فشاری، کششی و جانبی را داشته باشد تا در داربست های ارتفاعی عملکرد ایمن ارائه دهد. این لوله ها معمولا از فولاد کم کربن تولید می شوند تا علاوه بر استحکام مناسب قابلیت خمکاری و برشکاری خوبی نیز داشته باشند. مقاومت تسلیم آنها معمولا در محدوده 240 تا 300 مگاپاسکال قرار دارد. چگالی لوله مشابه سایر فولادها حدود 7850 کیلوگرم بر متر مکعب است که سبب می شود وزن آن مناسب و قابل حمل باشد. یکی از ویژگی های مهم لوله داربستی سطح صاف آن است که باعث می شود بست ها به راحتی روی آن نصب شوند. مقاومت در برابر لرزش، ضربه، شرایط محیطی و تغییرات دما نیز از دیگر ویژگی های مهم این محصول است. این ویژگی ها سبب شده لوله داربستی در پروژه های عمرانی بزرگ و کوچک به عنوان ستون موقت و قابل اطمینان مورد استفاده قرار گیرد.

کاربردهای لوله داربستی در صنعت و ساختمان

لوله داربستی اصلی ترین قطعه در اجرای داربست های فلزی است که در پروژه های ساختمانی، عمرانی و صنعتی کاربرد گسترده دارد. مهم ترین کاربردهای آن شامل موارد زیر است:

• اجرای داربست برای ساخت نما

• ایجاد سکوهای کاری در ارتفاع

• تعمیرات ساختمان ها و سازه های صنعتی

• نصب تابلوهای تبلیغاتی

• اجرای داربست برای پل ها و سوله ها
  در پروژه های ساختمانی داربست بدون لوله داربستی قابل اجرا نیست زیرا این لوله ها ساختار اصلی اسکلت داربست را تشکیل می دهند. با اتصال لوله ها به وسیله بست های ایمن، یک سازه موقت اما بسیار مقاوم ایجاد می شود که کارگران می توانند روی آن حرکت کنند. در صنایع مختلف مانند پالایشگاه ها، نیروگاه ها و کارخانه ها نیز از لوله داربستی برای ایجاد دسترسی به نقاط مرتفع استفاده می شود.

مزایا و معایب لوله داربستی

لوله داربستی دارای مزایای مهمی است که آن را به یک انتخاب کارآمد تبدیل می کند. از مهم ترین مزایا می توان به استحکام بالا، امکان استفاده چندباره، قابلیت نصب و جمع آوری سریع، سازگاری با اتصالات استاندارد و قیمت اقتصادی اشاره کرد. این لوله ها سال ها قابل استفاده هستند و تنها با تعویض بست ها می توان آنها را در پروژه های متعدد به کار برد. اما این محصول معایبی نیز دارد. اگر بدون پوشش مناسب نگهداری شود در محیط های مرطوب دچار زنگ زدگی می شود. همچنین به دلیل ساختار توخالی در برابر ضربه های بسیار سنگین آسیب پذیر است. نوسانات قیمت آهن نیز می تواند هزینه خرید لوله داربستی را دستخوش تغییر کند. با این وجود مزایای این محصول در صنعت ساختمان بسیار بیشتر از معایب آن است.

تاثیر قیمت آهن بر بازار لوله داربستی

بازار لوله داربستی ارتباط نزدیکی با قیمت ورق سیاه دارد و هر تغییر در قیمت ورق فولادی به سرعت در قیمت لوله داربستی منعکس می شود. افزایش قیمت شمش فولادی یا تغییر در نرخ ارز می تواند موجب رشد ناگهانی قیمت این محصول شود. از سوی دیگر میزان عرضه کارخانه ها و وضعیت ساخت و ساز در کشور نیز نقش مهمی در قیمت گذاری لوله داربستی دارد. در دوره هایی که پروژه های عمرانی رونق دارند تقاضا برای داربست افزایش می یابد و به دنبال آن قیمت لوله داربستی نیز رشد می کند. به همین دلیل پیمانکاران و واحدهای داربست بندی برای جلوگیری از افزایش هزینه ها قیمت آهن و ورق سیاه را به صورت مداوم بررسی می کنند.

نتیجه گیری

لوله داربستی یکی از ضروری ترین تجهیزات در پروژه های ساختمانی و صنعتی است. استحکام مناسب، وزن قابل قبول، امکان نصب سریع و قابلیت استفاده چندباره باعث شده این لوله ها به عنوان معتبرترین ابزار برای اجرای داربست های فلزی شناخته شوند. با وجود وابستگی شدید قیمت آن به قیمت آهن، لوله داربستی همچنان از پرفروش ترین مقاطع در بازار فولاد است. آینده این محصول با توسعه فناوری های تولید، افزایش کیفیت ورق فولادی و استفاده از پوشش های ضد خوردگی روشن تر خواهد بود.