بررسی نوسانات قیمت آهن در پاییز ۱۴۰۴ و پیش‌بینی بازار تا زمستان

بازار آهن ایران در پاییز ۱۴۰۴ روزهای پرنوسانی را پشت سر گذاشته است.
با وجود کاهش نسبی تقاضا در بخش ساخت وساز، قیمت ها در برخی مقاطع نه تنها افت نکرده اند بلکه روند صعودی ملایمی را نیز تجربه کرده اند.
در این گزارش، وضعیت فعلی بازار آهن آلات را از دید عوامل اقتصادی، صنعتی و روانی بررسی می کنیم و نگاهی به پیش بینی وضعیت این بازار تا پایان سال ۱۴۰۴ خواهیم داشت.

۱. وضعیت کلی بازار در مهر و اوایل آبان ۱۴۰۴

طبق داده های منتشرشده از انجمن فولاد ایران، متوسط قیمت هر کیلو میلگرد آجدار در اواخر مهرماه حدود ۳۳ هزار تومان و تیرآهن سایز ۱۴ حدود ۳۵ هزار تومان بوده است.
این قیمت ها نسبت به تابستان حدود ۵ تا ۸ درصد افزایش نشان می دهد.

کارشناسان معتقدند که این رشد، ناشی از افزایش نرخ دلار، کاهش عرضه داخلی و انتظارات تورمی بوده است.
در حالی که در بازار جهانی فولاد، قیمت ها در ماه های اخیر اندکی کاهش یافته، بازار داخلی ایران مسیر متفاوتی را پیموده است.

۲. دلایل افزایش قیمت آهن در پاییز ۱۴۰۴

افزایش قیمت آهن در ایران معمولاً تابع چند متغیر کلیدی است. در پاییز امسال، سه عامل اصلی نقش پررنگی در رشد قیمت ها داشتند:

🔹 الف) نوسانات نرخ ارز

در مهر و آبان ۱۴۰۴، نرخ دلار در بازار آزاد از حدود ۶۰ هزار به نزدیک ۶۵ هزار تومان رسید.
از آنجا که مواد اولیه، تجهیزات تولید و حتی حمل ونقل صنعتی تا حدی به نرخ ارز وابسته است، این نوسان مستقیم بر قیمت تمام شده آهن اثر گذاشت.

🔹 ب) محدودیت در عرضه

برخی کارخانه های بزرگ فولادسازی به دلیل تعمیرات سالیانه یا کمبود مواد اولیه (مثل آهن اسفنجی) تولید خود را موقتاً کاهش دادند.
این کاهش عرضه، مخصوصاً در مقاطع پرمصرف مانند میلگرد و نبشی، باعث افزایش قیمت شد.

🔹 ج) افزایش هزینه انرژی و حمل ونقل

با رشد هزینه برق صنعتی و تعرفه های حمل بار بین شهری، هزینه نهایی تحویل آهن آلات نیز بالا رفت.
برخی شرکت ها حتی گزارش داده اند که هزینه حمل هر تن آهن از اصفهان به تهران بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.

۳. واکنش بازار ساخت وساز

در مقابل رشد قیمت ها، بازار ساخت وساز در نیمه دوم سال با رکود نسبی روبه رو بوده است.
کاهش صدور پروانه های ساختمانی در شهرهای بزرگ و افزایش نرخ تسهیلات بانکی باعث شده بسیاری از سازندگان پروژه های خود را به تعویق بیندازند.

با این حال، طرح های دولتی همچون نهضت ملی مسکن تا حدی مانع از افت شدید تقاضا شده اند.
گزارش ها حاکی از آن است که شرکت های تأمین کننده آهن برای پروژه های دولتی همچنان سفارش های قابل توجهی دریافت می کنند، هرچند پرداخت ها با تأخیر انجام می شود.

۴. قیمت کارخانه های بزرگ فولادی در پاییز

قیمت پایه میلگرد و تیرآهن در کارخانه های بزرگ فولادسازی در مهرماه چنین روندی را داشته است:

کارخانه	نوع محصول	قیمت (تومان/کیلو)	تغییر نسبت به تابستان
ذوب آهن اصفهان	تیرآهن ۱۴	۳۴,۸۰۰	+۶٪
فولاد خراسان	میلگرد A3	۳۳,۲۰۰	+۷٪
فولاد ظفر بناب	میلگرد A2	۳۲,۷۰۰	+۵٪
فولاد کویر کاشان	میلگرد ۱۲ آجدار	۳۳,۵۰۰	+۸٪

افزایش تدریجی قیمت در تمامی برندها نشان دهنده تمایل بازار به حفظ سطح بالای نرخ هاست، حتی در شرایطی که تقاضا کاهش یافته است.

۵. تحلیل روانی بازار

بازار آهن در ایران به شدت احساس محور است. بسیاری از خریداران و فروشندگان تصمیم های خود را بر اساس اخبار سیاسی و اقتصادی می گیرند.
در مهرماه، زمزمه هایی از احتمال افزایش تعرفه های صادرات فولاد و نیز بحث درباره تغییر نرخ انرژی صنایع فولادی شنیده شد که باعث شد فعالان بازار، رفتار احتیاطی در پیش بگیرند و عرضه کاهش یابد.

از سوی دیگر، شایعات مربوط به افزایش نرخ دلار در ماه های پایانی سال، انتظارات تورمی را تشدید کرد و باعث شد تقاضای سفته بازانه در بازار آهن افزایش پیدا کند.

۶. وضعیت بازار جهانی فولاد

در بازار جهانی، قیمت فولاد در سه ماهه سوم ۲۰۲۵ میلادی روند نزولی ملایمی داشته است.
طبق داده های انجمن جهانی فولاد (WSA)، متوسط قیمت هر تن فولاد در بازار چین به ۵۸۰ دلار رسیده که نسبت به ماه جولای حدود ۴٪ کاهش داشته است.

اما در منطقه خاورمیانه، تقاضای ساخت وساز برای پروژه های عمرانی در عربستان و قطر افزایش یافته و همین موضوع باعث حفظ نسبی قیمت ها در این منطقه شده است.
برای ایران، این وضعیت دو پیام دارد:

1. فرصت صادراتی برای محصولات فولادی (در صورت رفع موانع بانکی)
2. احتمال تثبیت قیمت ها در بازار داخلی به دلیل تعادل نسبی جهانی

۷. پیش بینی وضعیت بازار آهن تا زمستان ۱۴۰۴

تحلیل کارشناسان نشان می دهد که تا پایان سال جاری، بازار آهن احتمالاً در محدوده ثبات نسبی با نوسانات محدود باقی بماند.

🔸 سناریوی محتمل اول: ثبات قیمت ها

در صورتی که نرخ ارز در محدوده فعلی بماند و تقاضای جدیدی از سمت دولت یا پروژه های عمرانی شکل نگیرد، قیمت ها در همین سطح حفظ خواهند شد.
میانگین پیش بینی برای قیمت میلگرد تا پایان سال حدود ۳۴ تا ۳۵ هزار تومان است.

🔸 سناریوی دوم: افزایش قیمت در زمستان

در صورتی که بودجه عمرانی دولت زودتر از موعد تزریق شود یا صادرات فولاد به کشورهای همسایه رشد کند، ممکن است در آذر و دی ماه شاهد رشد ۵ تا ۱۰ درصدی دیگر در قیمت ها باشیم.

🔸 سناریوی سوم: کاهش مقطعی

اگر پروژه های عمرانی متوقف شوند یا دولت سیاست کنترل قیمتی اعمال کند، ممکن است قیمت میلگرد تا محدوده ۳۱ هزار تومان کاهش پیدا کند.
اما با توجه به شرایط فعلی اقتصاد، احتمال این سناریو کمتر از ۲۰ درصد برآورد می شود.

۸. دیدگاه فعالان بازار

در گفتگو با برخی فروشندگان بازار آهن تهران، چند نکته کلیدی مطرح شد:

• بازار فعلاً منتظر است. نه سازنده ها می خرند، نه کارخانه ها تخفیف می دهند.
• خرید نقدی کمتر شده و بیشتر معاملات به صورت اعتباری انجام می شود.
• کارخانه ها موجودی انبار را کنترل می کنند تا از افت ناگهانی قیمت جلوگیری شود.
• برخی خریداران ترجیح داده اند تا دی ماه برای خرید صبر کنند به امید کاهش مقطعی قیمت.

۹. پیشنهاد به خریداران و فعالان بازار

۱. خرید مرحله ای: اگر پروژه ای در حال اجرا دارید، بهتر است خرید خود را به صورت مرحله ای انجام دهید تا از ریسک نوسان قیمت در امان بمانید.
۲. رصد روزانه نرخ ارز و شمش فولاد: این دو شاخص مستقیماً بر قیمت آهن تأثیر می گذارند.
۳. استفاده از مراجع معتبر قیمت: وب سایت های معتبر آهن آلات و بورس کالا بهترین منابع برای اطلاع از قیمت لحظه ای هستند.
۴. پرهیز از خرید احساسی: نوسانات کوتاه مدت نباید مبنای تصمیم گیری بلندمدت باشند.

جمع بندی و چشم انداز

بازار آهن در پاییز ۱۴۰۴ تحت تأثیر ترکیبی از عوامل اقتصادی، ارزی و صنعتی قرار داشته است.
در حالی که تقاضای داخلی کاهش یافته، افزایش نرخ ارز و هزینه تولید مانع از افت قیمت ها شده است.
پیش بینی می شود که تا پایان سال، بازار در محدوده ای نسبتاً ثابت باقی بماند، اما در سال آینده (۱۴۰۵) با اجرای پروژه های عمرانی جدید، دوباره پویاتر شود.

در نهایت می توان گفت: بازار آهن در حال حاضر نه داغ است و نه سرد — بلکه در حالت انتظار به سر می برد؛ انتظاری برای تصمیمات اقتصادی و عمرانی دولت.